Chocolade

Op een schiereiland tussen Mexico en Guatemala bereidden de Maya’s rond 600 een bitter drankje dat ze ‘tchocoati’ doopten. Als allereerste cacaotelers ooit gebruikten zij hiervoor de kostbare bonen uit de cacaoplant, die ook als betaal-en offermiddel werden ingezet. Enkel koningen, krijgers en atleten die veel energie nodig hadden, mochten de bonen tot zich nemen.

De Tolteken tilden de cacaocultuur tussen 800 en 1100 naar een ander niveau. Ze vereerden de cacaoboom, ‘de Boom van het Paradijs’ en hun Goddelijke Koning ‘Quetzalcoatl’, de grote meester van de cacao. Hoewel de Tolteken en andere stammen in Midden- en Zuid-Amerika aanvankelijk slechts het vruchtvlees tot zich namen, kwam iemand op het idee om de bittere pitten in het vuur te gooien. De lekkere geur deed hem smelten en hij maalde de hete bonen fijn tussen de stenen. Zo ontstond een vrij smeuïge massa, het begin van de chocolade.

Bij zijn aankomst op Guanaja in de Caraïben, proefde Christoffel Columbus in 1502 als eerste Europeaan van het drankje “tchocoatl”. Hij werd er amper door bewogen. In 1519 kreeg Hernán Cortés van de Mexicaanse Azteken een enorme cacaoplantage cadeau. Ze zagen in hem de goddelijke koning Quetzalcoatl. De Spanjaarden maakten het mengsel wat zachter en voegden er suiker, vanille en room aan toe. Deze ’Chocolate’ viel enorm in de smaak bij de kolonisten. Het drankje vond zijn weg naar het Europees vasteland, wanneer Cortés de kostbare bonen vanaf 1529 invoerde in Spanje.

Vanaf 1585 hield cacao steeds meer Europeanen zoet.

Het duurde tot het einde van de 19de eeuw vooraleer mensen letterlijk hun tanden konden zetten in chocolade. De Zwitsers ruilden het drankje voor een vastere vorm: de zoete intrede van melkchocolade en de chocoladereep.
Ook België manoeuvreerde zich naast Zwitserland over de hoogste chocoladelat.
In hartje Brussel werd meer dan een eeuw geleden al de eerste praline ge(s)maakt. Met de haven van Antwerpen als een van de grootste invoerhavens van cacao, speelt België nog steeds een hoofdrol in het hedendaags chocoladelandschap.

De cacaoboom wortelt zich enkel vast in een klimaat dat warm en vochtig is en vaak aan regen wordt blootgesteld. Vooral West-Afrika plukt de vruchten van het feit dat de cacaoboom enkel in een riem van 10 graden rond de evenaar gedijt. De meeste producerende landen, met Ivoorkust en Ghana als absolute koplopers, oogsten twee periodes per jaar: november-januari (hoofdoogst) en mei-juli (tweede oogst).

Eens de bonen zijn geroosterd en gepeld, worden de resulterende cacaonibs gemalen tot een pasta – beter bekend als de ‘cacaomassa’. Om de cacaoboter te verkrijgen, wordt de massa geperst. Het overblijfsel is de cacaokoek en wordt gemalen tot fijn cacaopoeder dat zich hoofdzakelijk een weg baant naar de bakkerij- en zoetwarenindustrie.
Het mengsel van cacaomassa, cacaoboter, melk en suiker wordt verwerkt tot vloeibare chocolade, ‘couverture’ genaamd. ‘Couverture’ wordt zowel gebruikt in bakkerijen als verwerkt tot repen voor de consumentenmarkt.
Cosmetische bedrijven gebruiken cacaoboter als een ingrediënt voor schoonheidsproducten, zoals zeep en vochtinbrengende crèmes.